Bo’g’inlar uchun kollagen: sog’lom tog’ay va suyaklar uchun.

Ko‘p kishilar, ayniqsa, yosh o‘tishi bilan, bo‘g‘im og‘rig‘i va artroz kabi degenerativ kasalliklardan aziyat chekishadi. Kollagen bo‘g‘imlar, tog’ay va suyaklar salomatligi uchun eng muhim oqsillardan biri hisoblanadi. U birikma to‘qimaning asosiy tuzilishini ta’minlaydi va uning stabilligi, elastikligi va tiklanish qobiliyatini qo‘llab-quvvatlaydi. Ushbu blog maqolamizda biz kollagenning ta’sir mexanizmini va u bo‘g‘im salomatligini qo‘llab-quvvatlovchi oziq-ovqat qo‘shimchasi sifatida qanday hissa qo‘shishi mumkinligini yaqindan ko‘rib chiqamiz.

Qaysi kollagen bo‘g‘imlar, tog’ay va suyaklar uchun kerakli hisoblanadi?

Kollagen bizning tanamizda ko‘p miqdorda uchraydigan strukturali oqsildir. U hujayralarga tuzilish va mustahkamlik beruvchi uzun aminokislotalar zanjirlaridan tashkil topgan va ayniqsa, suyaklarimiz, bo‘g‘imlarimiz, tog‘aylarimiz, paylarimiz, bo’g’imlarimiz va mushaklarimizni mustahkamlaydi. Ammo, hamma kollagen ham bir hil emas. Uning maqsadli to‘qimaga qarab, xar xil funksiyalarni bajaruvchi turli tiplar mavjud:

• Tip I: Inson tanasida eng ko‘p uchraydigan kollagen bo‘lib, u asosan terida, paylarda va suyaklarda topiladi va bu to‘qimaning mustahkamligini kuchaytiradi.
• Tip II: Asosan bo‘g‘imlar sog‘lomligi uchun muhim bo‘lgan tog‘aylardagi asosiy kollagen. U tog‘ayning elastiklik xususiyatlarini saqlab qolishiga yordam beradi va bo‘g‘imlarni yemirilishdan himoya qiladi.
• Tip III: Terida, organlarda va qon tomirlarida, ko‘pincha tip I bilan birgalikda uchrab, to‘qimaning elastikligiga mas’uldir.

Bo‘g‘imlar va tog‘aylar uchun ayniqsa Tip-II kollagen muhim, chunki u tog‘ay to‘qimasining hujayra tashqarisida mavjud bo‘lib, zarb qabul qiluvchi sifatida ishlaydi. Bo‘g‘imlar, tog‘aylar va suyaklar ehtiyojlariga moslangan maxsus kollagen mahsulotlari mavjud bo‘lib, ular Tip-II kollagen yoki turli kollagen turlarini o‘z ichiga olishi mumkin.

Sog‘lom bo‘g‘imlar uchun kollagen qo‘shimchalarini qabul qilish

Yosh o‘tishi bilan tananing kollagen ishlab chiqarilishi kamayadi, bu esa tog‘ay qalinligining pasayishiga olib kelishi mumkin. Tog‘ay elastiklik va chidamliligini yo‘qotadi, bu bo‘g‘imlarda og‘riq va qattiqlikni keltirib chiqarishi mumkin. Kollagenni tabiiy qo‘shimcha sifatida qabul qilish orqali tanani kollagen ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlash va tog‘ay to‘qimasining yemirilishini sekinlashtirish uchun kerakli  materiallar bilan ta’minlash mumkin.

Kollagen qo‘shimchalarini iste’mol qilish, bo‘g‘imlar funksiyasini yaxshilash va ularning yemirilishini oldini olishning samarali usuli bo‘lishi mumkin. Kollagen preparatlari kukun, kapsula va suyuq eritmalar shaklida mavjud. Shaxsiy xohish va ehtiyojlarga qarab mos shaklni tanlash mumkin.

Kollagen qo‘shimchalarini qabul qilishda muhim nuqta bu gidrolizdir. Gidrolizlangan kollagen allaqachon kichik peptidlarga ajratilgan, shuning uchun u tanada yaxshiroq so‘riladi. Ushbu kollagen peptidlari bevosita tog‘ay to‘qimasiga yetib borib, o‘z ijobiy ta’sirini ko‘rsatishi mumkin. Tadqiqotlar muntazam kollagen qo‘shimchalarini qabul qilish bo‘g‘im og‘riqlarini kamaytirishi va harakatchanlikni yaxshilashi mumkinligini ko‘rsatgan — ayniqsa, artroz bilan og‘rigan yoki tana a’zolariga katta kuchlanish tushadigan sportchilar uchun.

Kollagenning bo‘g‘imlarga ta’siri

Kollagen qo‘shimchalarini qabul qilish bo‘g‘imlarning sog‘lig‘iga turli yo‘llar bilan ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin:

• Tog‘ay to‘qimasining regeneratsiyasi: Kollagen tog‘ay to‘qimasining tiklanishi va regeneratsiyasi uchun zarur bo‘lgan aminokislotalarni yetkazib beradi.
• Yemirilishdan himoya: Kollagen suyaklar orasidagi amortizator bo‘lib xizmat qiluvchi tog‘ay qatlamining stabilligi va elastikligini qo‘llab-quvvatlaydi va shu tariqa suyaklarning to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishqalanishini oldini oladi.
• Yallig‘lanishga qarshi va og‘riqni kamaytirish: Tog‘ay sog‘ligini qo‘llab-quvvatlash va yallig‘lanish reaksiyalarini kamaytirish orqali bo‘g‘imlardagi og‘riqlarni yengillashtirishi mumkin.

Artrit va kollagen

Artrit – bu bo‘g‘imlardagi tog‘ayning asta-sekin yemirilishi bilan kechadigan kasallik bo‘lib, natijada og‘riq, qattiqlik va harakat cheklovi paydo bo‘ladi. Artritning asosiy sabablaridan biri tog‘ay to‘qimasidagi kollagenning kamayishi bo‘lib, bu bo‘g‘imlarni shikastlanishga ko‘proq moyil qiladi.

Ko‘plab ilmiy tadqiqotlar kollagen qo‘shimchalarini qabul qilish artrit bilan og‘rigan bemorlarda ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini ko‘rsatgan. Gidrolizlangan kollagenni iste’mol qilish orqali zararlangan bo‘g‘imlar tog‘ayni tiklash uchun tanaga zarur bo‘lgan muhim materiallar bilan ta’minlanadi. Bundan tashqari, bo‘g‘imdagi yallig‘lanish reaktsiyasi pasayadi, bu og‘riqlarni kamaytirishga va harakatchanlikni yaxshilashga yordam beradi.

Kollagen artritning rivojlanishini sekinlashtirish va uning alomatlarini engillashtirishga yordam beradi. Sog‘lom oziqlanish, jismoniy faollik va boshqa qo‘llab-quvvatlovchi choralar bilan birgalikda kollagen bo‘g‘imlar salomatligiga qimmatli hissa qo‘shishi mumkin.

Kollagen va gialuron kislota — bo‘g‘imlarni qo‘llab-quvvatlovchi kuchli duo

Bo‘g‘imlar salomatligi uchun umidli kombinatsiya kollagen bilan birgalikda gialuron kislotani qabul qilishdir. Gialuron yuqori kontsentratsiyada bo‘g‘im suyuqligida mavjud bo‘lib, lipidlash vazifasini bajaradi. U bo‘g‘imlarning muammosiz ishlashini ta’minlaydi va ularni ortiqcha yemirilishdan himoya qiladi.

Birinchi navbatda kollagen tog‘ayni mustahkamlasa, gialuron bo‘g‘im suyuqligini saqlab qolish va bo‘g‘imlarning silliqligini yaxshilashni qo‘llab-quvvatlaydi. Ushbu kombinatsiya bo‘g‘imlar uchun keng qamrovli himoyani ta’minlaydi va mexanik yemirilish natijasida yuzaga keladigan og‘riq va yallig‘lanishni kamaytirishga yordam beradi.

Bundan tashqari, gialuron kislotasi suvni juda samarali bog‘lash xususiyatiga ega ekanligi ma’lum, bu esa bo‘g‘im suyuqligining hajmini oshiradi va bo‘g‘imdagi bosim yukini kamaytiradi. Kollagen bilan birgalikda gialuron kislotasi bo‘g‘imlar uchun to‘liq himoya ta’minlaydi va uzoq muddatli funksionallik va sog‘lig‘iga hissa qo‘shishi mumkin.

Kollagen to’g’risida tez-tez so‘raladigan savollar

Qaysi kollagen bo‘g‘imlar uchun foydali?

Bo‘g‘imlar uchun, ayniqsa, Tip-II kollagen muhim ahamiyatga ega. U tog‘ay to‘qimasining hujayra tashqarisida mavjud bo‘lib, tog‘ayni himoya qilish uchun elastikligi va mustahkamligini qo‘llab-quvvatlaydi. Kollagen ishlab chiqarishni rag‘batlantirish va bo‘g‘im salomatligini yaxshilash uchun ushbu turdagi kollagen, gidrolizlangan shaklda, biologik qo‘shimcha sifatida qabul qilinishi mumkin.

Kollagen haqiqatdan ham bo‘g‘imlarga yordam beradimi?

Ha, kollagen haqiqatdan bo‘g‘imlarni qo‘llab-quvvatlashi mumkin. Tadqiqotlar ko‘rsatadiki, gidrolizlangan kollagenni iste’mol qilish tog‘ay to‘qimasini tiklanishini, yallig‘lanishni kamaytirishini va bo‘g‘im funksiyasini yaxshilashini rag‘batlantiradi. Ayniqsa bo‘g‘im muammolari, masalan, artroz bilan og‘rigan odamlarda, kollagen og‘riqni kamaytirishga va elastiklikni oshirishga yordam berishi mumkin, bo’g’imning elastikligi va stabilitetini kuchaytirib.

Sog‘lom bo‘g‘imlar uchun kollagen qancha vaqt qabul qilinishi kerak?

Sog‘lom bo‘g‘imlarni qo‘llab-quvvatlash uchun kollagen qabul qilish chiqariladigan natijalarni ko‘rish uchun uzoq muddat davomida amalga oshirilishi kerak. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, birinchi yaxshilanishlar va og‘riqni kamaytirish odatda 8-12 haftalik muntazam qabul qilgandan keyin seziladi. Doimiy ta’sir uchun bo‘g‘imlarni zaruriy qurilish materiallari bilan doimiy ravishda ta’minlash maqsadida uzoq muddatli qabul qilish tavsiya etiladi.

Tavsiya etilgan adabiyotlar:

Mohammed A., He S. 2021. A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial to Evaluate the Efficacy of a Hydrolyzed Chicken Collagen Type II Supplement in Alleviating Joint Discomfort. Nutrients. 2021 Jul 18;13(7):2454. doi: 10.3390/nu13072454.

Clark, K.L., et al. 2008. 24-Week study on the use of collagen hydrolysate as a dietary supplement in athletes with activity-related joint pain. Curr Med Res Opin. 2008 May;24(5):1485-96. doi: 10.1185/030079908×291967.

Lugo, J. P. et al. 2015. Efficacy and tolerability of an undenatured type II collagen supplement in modulating knee osteoarthritis symptoms: A multicenter randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutr J. 2016 Jan 29;15:14. doi: 10.1186/s12937-016-0130-8.