Ichaklar salomatligi va uning teri holatiga ta’siri

 Sizning ichak va teringiz orasida qanday bog’liqlik bor ? Bog’liqlik juda katta! Ikkalasida ham boy mikrobiyom olamlari mavjud va sizningsalomatligingizda muhim rol o’ynaydi. Sizning yo’g’in ichaklaringizdagi har bir grammlik to‘qimada taxminan bir trillion mikroorganizmlar yashaydi. Sizning teringiz esa, Yer yuzidagi odamlar soni bilan teng bo‘lgan miqdorda mikrobni o‘z ichiga olgan hudud — bu faqatgina ikki kvadrat metr yuzada. Ajablanarli, shundaymasmi? Eng qizig’i: ichak va teri bir-biriga bog‘liq. Ushbu tizimlarning qanday bog‘liqligini  quyidagi teri-ichak o‘qi bo‘yicha sayohatimizdan bilib oling  .

Teringiz — ichaklaringizning aksi

Ichak va teri yaxshi muvofiqlashtirilgan duet hisoblanadi. Deyarli romantik bo’lib tuyuladigan bu munosabatni ilmiy jihatdan ham izohlash mumkin: ikki organ ham bir xil embrional qavatdan tashkil topgan (embriogenesis davrida barcha organlar va to‘qimalar shakllanadigan hujayra qatlamlaridan biri). Ular eng yuzaki organlar qatoriga kiradi va mikroblar bilan zich to‘ldirilgan va yuqori zichlikka ega. Hatto kattalarda ham ular juda bog‘liq bo‘lib qoladi — nervlar, qon tomirlari va, ayniqsa, immun tizimi orqali.

Haqiqatan ham qiziqarli narsa shuki, ichak teriga ta’sir qiladi — bu borada doimiy yangi tadqiqotlar chiqib turadi. Garchi barcha mexanizmlar hali to‘liq tushunilmagan bo‘lsa-da, bunda ichak mikroflorasi muhim rol o‘ynaydi. U taxminan ikki kilogramm og‘irlikka ega bo‘lib, juda ko‘p imkoniyatlarga ega. Sababi, u doim immun hujayralar bilan muloqot qiladi va muhim antitelalar ishlab chiqish uchun stimullarga sabab bo‘ladi. Bu kundalik o‘zaro ta’sir — immunitetni tarbiyalashning bir turi bo‘lib, u ichakdan tashqariga ham ta’sir qilishi va sizning teringiz uchun foydali bo‘lishi mumkin.

Va bu hali hammasi emas: bizning ichakdagi bakteriyalarimiz — haqiqatdan ham ko‘p funksiyali hisoblanadi. Ular biotin va glyukuronik kislota kabi muhim moddalarni ishlab chiqaradilar, ular esa teri ichkaridan parvarish qilish jarayonida qatnashadi. Ular shuningdek, asab tizimiga ta’sir qiladi — va, masalan, qon aylanishini tartibga solishda yordam berishlari mumkin. mikrofloramimizning qanchalik kuchli ekaniga hayron qolmaslik mumkinmi?

 Oshqozon-ichak – teri o’qi: ichki balans buzilganda – teri javob qaytaradi.

„Agar oshqozon/ichak sog‘lom bo‘lmasa, teriga ham zarar yetkaziladi“ — va aksincha. Bu holat bizning jism markazimiz faqat hazm qilishga mas’ul emasligi, balki u teri bilan ham yaqin aloqada bo‘lishidan darak beradi. Ichki muhit buzilganda, bu tashqi ko‘rinishda ham o‘z ifodasini topishi mumkin — bu „ichak-teri“ o’qi deb ataladi.

Tadqiqotlar ko‘rsatadiki, akne yoki dermatit kabi teri muammolari bo‘lgan kishi uchun, ayniqsa, mikroflora buzilgan bo‘ladi — masalan, laktobasil va bifidobakteriyalar soni kamaygan bo’ladi. Shuningdek, ichak qobig’ining buzilishi ham qayd qilinadi. Stres sharoitida bu muvozanat buzilishlari yanada og‘irlashadi.

Qo‘shimcha tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, mikroflora buzilishi yallig‘lanishli teri kasalliklariga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, akne bo‘lgan odamlarning ichki bakteriyalar tarkibi o‘zgarishi kuzatiladi. Teri salomatligini qo‘llab-quvvatlashning samarali usullaridan biri — mikroorganizmlarni nazariy boshqarish, ya’ni peroral probiotiklar (foydali mikroorganizmlar) orqali hisoblanadi.

Zamonaviy hayot tarzimiz ham ichakdagi muammolarni kuchaytiradi: antibiotiklar, holsizlantiruvchilar, sifatli past, nosog’lom yog‘lar va kam nutriyentli ozuqalar kabi omillar mikroblar xilma-xilligibi pasaytiradi. Industriallashmagan xalqlar ichaklaridagi mikroflora juda katta va turlicha bo‘lib, rivojlangan g’arb xalqlarida mikroflora 40% gacha kamaygan bo’ladi – bu albatta salomatlikka yomon ta’sir qiladi. Natijada, bu terida ham ichki balansning tashqi namoyonishi sifatida o’z aksini topadi.

mikroflora buzilishi ham «nosog’lom» metabolik mahsulotlarning to‘planishiga olib keladi, masalan, erkin fenollar va parakresol, bu esa ichak muhitiga qo’shimcha yuk bo’ladi. Shu bilan birga, teri uchun muhim bo‘lgan moddalar, masalan, gialuron kislotasi, vitaminlar va antioksidantlarning ishlab chiqarilishi kamayadi yoki oziq-ovqatdan ularning so‘rilishi yomonlashadi. Natijada, ichak „ishdan chiqadi“, va bu darhol teriga ham ta’sir qiladi.

 Ichak bakteriyalari, kletchatka va vitaminlar qanday qilib teri salomatligini ta’minlaydi?

Agar teringizda muammolar borligini his qilsangiz, teriga e’tibor qaratishdan oldin, ichingizga — ya’ni, ichaklaringizga e’tibor qaratish maqsadga muvofiq. Teridagi muammolar sababi ko‘pincha chuqurroq yotadi, va aynan ichaklar bu yerda katta rol o‘ynaydi, bu siz o‘ylaganingizdan ham ko‘proq. Bizning foydali ichak bakteriyalarimiz — ayniqsa, laktobacil va bifidobakteriyalar — haqiqiy „go‘zallik kuchaytiruvchilar“dir,  FAQAT ular esa sevadigan narsani — o‘zlariga yoqadigan, lekin biz uchun ham foydali bo‘lgan mazali oziq-ovqatni moddalarni qabul qila olishsa.

Kletchatka va achchiq moddalar: teri mikroflorasining sevimli oziq-ovqati

Aralashadigan to’qimalar — bu bizning foydali bakteriyalarimiz uchun haqiqiy bayramdir. Uni o‘simlik mahsulotlarida, masalan, meva, sabzavot, to‘liq donlar va loviya tarkibida topish mumkin.

Achchiq moddalar ham katta ahamiyatga ega: masalan, qushqo’nmas (Milk Thistle) va arjimar, jigar va safro pufagini stimulyatsiya qilib, ichak faoliyatini yaxshilashga yordam beradi. Sog’lom ichak bu ko‘pincha go‘zal teriga olib boradigan birinchi qadam hisoblanadi.

Teri va ichak uchun muhim Vitaminlar

Agar ichak yaxshi ishlamay qolsa, u  muhim nutritientlarni — vitaminlar, minerallar va mikroelementlarni, masalan, ruxni — optimal o‘zlashtira olmaydi. Va teri ham, ichak shilliq qavati ham o‘zining himoya funktsiyasini eng yaxshi darajada bajarishi uchun, qo’shimcha oziq-ovqat moddalariga muhtoj bo’ladi. Ularning eng muhimlari quyidagilardir:

• Vitaminlar A, B2, niatsin va biotin — shilliq qavatlarni sog‘lom saqlashga yordam beradi.
• Vitaminlar C, E va biotin — bu nafaqat «ichkaridan teri parvarishi».
  • Biotin normal teri holatini qo‘llab-quvvatlaydi.
  • Vitamin C kollegen ishlab chiqarilishiga yordam beradi, bu esa sog‘lom bog‘lovchi to‘qimalar uchun muhim.
  • Vitaminlar C va E hujayralarni oksidativ stressdan, masalan, ultrabinafsha nurlari ta’siridan himoya qiladi.
• Terining normal pigmentatsiyasi va bog‘lovchi to‘qimalarni qo‘llab-quvvatlashda mis va rux muhim rol o‘ynaydi. Rux hujayralarni yangilashga yordam beradigan va ularni oksidlovchi stressdan himoya qiladigan muhim element, mis esa terining pigmentatsiyasini normallashtirishga va bog‘lovchi to‘qimalarni saqlashga yordam beradi. Birgalikda, mis va rux terini mustahkam va birxillashgan qiladi.

 Qisqacha aytganda, ichak va teri haqida birgalikda g‘amxo‘rlik qilish, sizningsalomatligingizga ichki va tashqi tomondan katta ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.

 

Bu sizning ichak va uning bakteriyalari uchun yomon:

• Kam tolaga ega bo‘lish
• Ko‘p shakar iste’mol qilish
• Ko‘p zararli yog‘lar
• Yuqori protein miqdori
• Spirtli ichimliklar
• Ovqat qo‘shimchalari (tez tayyorlanadigan mahsulotlar, masalan, tayyor ovqatlar va souslar)
• Ba’zi dorilar (antibiotiklar, laksatiflar, qizlik kontratseptivlar, gormonal preparatlar va boshqa)